با کلید مینیاتوری (MCB) آشنا شوید.

کلید مینیاتوری یا MCB (Miniature Circuit Breaker) یکی از پرکاربردترین تجهیزات حفاظتی در برق ساختمان و صنعت است. وظیفه اصلی این کلید، محافظت از مدار در برابر اضافه جریان (Overcurrent) و اتصال کوتاه (Short Circuit) می‌باشد. به بیان ساده، هر زمان جریان بیش از حد مجاز از سیم یا کابل عبور کند، کلید مینیاتوری به صورت خودکار عمل کرده و مدار را قطع می‌کند تا از آسیب دیدن تجهیزات و بروز آتش‌سوزی جلوگیری شود.

ساختار و عملکرد کلید مینیاتوری

کلید مینیاتوری از دو مکانیزم اصلی برای قطع مدار استفاده می‌کند:

1. قطع حرارتی (Bimetallic Trip):

در اثر عبور جریان بیش از حد مجاز و ایجاد گرما، تیغه بیمتال خم شده و مدار را قطع می‌کند. این بخش برای حفاظت در برابر اضافه بار (Overload) کاربرد دارد.

2. قطع مغناطیسی (Magnetic Trip):

هنگام وقوع اتصال کوتاه و عبور جریان بسیار زیاد، یک آهنربای الکتریکی فعال شده و کلید بلافاصله مدار را قطع می‌کند.

انواع کلید مینیاتوری (MCB)

کلیدهای مینیاتوری بر اساس مشخصه قطع (Trip Curve) به چند نوع تقسیم می‌شوند:

کلید مینیاتوری نوع B:

حساسیت به نسبت بالایی دارد و معمولاً در مصارف خانگی و برای مصرف کننده‌هایی که بارهای اهمی یا القایی کوچک دارند استفاده می‌شود. جریان 3 تا 5 برابر جریان نامی را اتصال کوتاه تشخیص داده و عمل قطع مدار را انجام می‌دهد.

کلید مینیاتوری نوع C:

پرکاربردترین نوع کلید مینیاتوری در صنعت و ساختمان است. جریان 5 تا 10 برابر جریان نامی را اتصال کوتاه تشخیص داده و مدار را قطع می‌کند. مناسب برای بارهای القایی مثل موتورهای الکتریکی و ترانس‌ها.

کلید مینیاتوری نوع D:

برای بارهای با جریان راه‌اندازی بسیار زیاد (مثل موتورهای بزرگ، ترانسفورماتورها یا دستگاه‌های صنعتی خاص) استفاده می‌شود. جریان 10 تا 20 برابر جریان نامی را به عنوان اتصال کوتاه تشخیص داده و عمل می‌کند.

مزایای استفاده از کلید مینیاتوری

• حفاظت مدار در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار
• سرعت قطع بالا در زمان بروز خطا
• امکان ریست مجدد پس از قطع (برخلاف فیوزها که یکبار مصرف هستند)
• نصب آسان روی ریل (DIN Rail) در تابلو برق
• افزایش ایمنی ساختمان و تجهیزات الکتریکی

کاربرد کلید مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله:

• تابلوهای برق خانگی و آپارتمانی
• سیستم‌های روشنایی
• مدار پریزهای برق
• تابلو برق‌های صنعتی و تجاری
• حفاظت از موتورهای الکتریکی کوچک

نکات مهم در انتخاب کلید مینیاتوری

برای انتخاب درست MCB باید به موارد زیر توجه کنید:

• جریان نامی (In): بر اساس توان مصرف‌کننده‌ و با در نظر گرفتن سطح مقطع سیم انتخاب می‌شود.
• نوع کلید (B ،C، D): متناسب با نوع بار (خانگی یا صنعتی) تعیین می‌شود.
• ظرفیت قطع (Icu): نشان‌دهنده توان کلید در قطع جریان اتصال کوتاه است. ظرفیت مورد نیاز بر اساس نوع بارها، ولتاژ ورودی و سیم‌کشی موجود محاسبه می‌شود.
• تعداد پل (1P ،2P، 3P ،4P): بر اساس تک‌فاز یا سه‌فاز بودن مدار انتخاب می‌شود.

جمع‌بندی

کلید مینیاتوری یا MCB یکی از ضروری‌ترین تجهیزات حفاظتی در برق ساختمان و صنعت است. این کلید با قطع سریع مدار در شرایط اضافه بار یا اتصال کوتاه از بروز خطرات جانی و مالی جلوگیری می‌کند. انتخاب صحیح کلید مینیاتوری با توجه به جریان نامی، نوع بار و ظرفیت قطع، نقش مهمی در افزایش ایمنی سیستم‌های الکتریکی دارد.

برای اطلاعات بیشتر و مشاهده کلیدهای مینیاتوری اسپکتر اینجا را کلیک کنید.